Wokeen weer Sankt Niklaas ?
Wat sik dat bi St. Niklaas um de´n hilligen Bischop vun Myra in Anatolien hannelt, de dor in´t 4. Johrhunnert n. Chr. laevt hett, oder um de´n Papen Niklaas vun Sion, de´n framen Bischop vun Pinora, de dor 546 n. Chr. storv, dat is bet hüütigen Daags nienich opklaart worrn. Kann waen, wat dat Överlaeven vun düsse beiden Legenn´ dorut een Figur maakt hett ! As hillige Gavenbringer warrt St. Niklaas toeerst in´e romaanschen Lann´ nöömt un siet dat Middelöller denn ok in Düütschland.
De Legenn vertellt, wat de St. Niklaas vun Myra dree Döchter vun en verarmten Sultan för ehr Hochtiet utstaffeert harr, wat em för all´ Tieden to´n Baas för Glück, Wohl un Gaven utteken hett. - - Hochtiet in Anatolien, dat bedüüdt wat !
Taemlich wat gruusiger höört sik dor de Överlaeverung vun de Niklaas-Legenn ut dat 11. Johrhunnert ut Frankriek an: Dor weern dree Wannergeselln bi en Slachter inkehrt, de se all Dree doot sloog un inpökelt harr. Do keem St. Niklaas dor överto un maakt de dree Geselln wedder waken un dör sien Saegen wedder lebennig. Düt Wunner hett em denn to de´n hilligen Pathron vun de Junglüüd un de Schoolkinner maakt. Aver ok de Koopslüüd, de Stutenbaeckers un all de Schippers, naehm´ de´n St. Niklaas as hilligen Pathron för sik toeegen.
|
Bet hento 1800 weer alleen "St. Niklaas" de, de de Gaven bring´n daeh, bet he vun dat "Kindjees" un laterhen vun de´n "Wiehnachtsmann" Hölp kreeg. In Holland is "Sünnerklaas" jümmers noch de Baas in´e Wiehnachtstiet. He kümmt mit´n Schipp ut Spanien, geiht in Amsterdam an Land un verdeelt sodenn sien mitbröchte Gaven. De amerikaansche "Santa Claas" wahnt hoog an´ Noordpol un kümmt in´ Slaeden anreist, trocken vun en Reeg Rendeerten. Düütsche Utsiedler hebbt 1852 in de´n Staat Indiana dat Dörp "Santa Claas" gründt, wo dat sogar en School för Wiehnachtsmänner gifft. |
| Sien Utsehn verdankt de "Wiehnachtsmann" de´n Maler "Moritz von Schwind" (1804 bet 1871), de ümunbi 1854 för de´n "Münchener Bilderbogen" een´ "Herr Winter" maalt hett, de denn laterhen as "Wiehnachtsmann" sien Reis üm de grote Welt maakt hett. In Amerika worr dorut de grote Moneymaker "Santa Claas", in Frankriek füllt "Pére Noél" de blanken Schoh vun de aartigen Kinner, in England töven de Kinner in´e hillige Nacht op "Father Christmas", de all de helen Strümp füllt, de an´ Kamin hangt warrn. In´e swyzer Bargen kümmt de "Samichlaus" al 1775 mit de eersten Lichterbööm in ehr Stuven, as dat betüügt is. De "Jultomten" kümmt in Sweden mit de Gaven, in Finnland driggt bidat en olen, baartigen Keerl de´n nüüdlichen Naam "Joulupukki", de ja ok hier de Freesen nich unbekannt is. |  |
De gode "Wiehnachtsmann", de hüüt in Island de Gaven bringt, de hett´n wat unrühmliche Vörgeschicht: He is woll - - bitieden tamm un maneerlich worrn - - een vun de dörteihn "Wiehnachtskeerls", de fröher dörteihn Daag vör Wiehnachten opduken daehn un denn allerhand Undöög dreven: Aetenkraam inheimsen un Kinner bang maken, wat bi uns hier noch goot vun´e Rummelpott her bekannt is un dor heet dat wedder: "Wenn dat Schipp vun Holland kümmt, denn gifft dat goden Wind !"
In Platt överdragen vun Peter Kollund, "ole Smaed" Swesing-Bahnhoff, 1999 / 2002
PS. Na mien Meen is "St. Niklaas" aver en Relikt ut´n noch öller Vörtiet, ut´e ool vörchristliche Tiet. Dotiet, as dat al in´e Bibel steiht, hebbt de "Seevölker" ok Ägypten opsöcht. Un as Resten vun jem, un sonners paar Kloken, mit ehr Spezialwaeten över Handwark un Hannel de överrieken Inselstaten vun´e Phönizier gründt hebbt, dor weer dat woll al Tradischoon; to de hilligen Festen mit ehr fixe Schaepen vull wunnerbor Saken, de ole Heimat an Atlantik un Noordsee to besöken. Un jüßt woll to de hillige Wiehenachten, "de Twölften", twüschen Ooltjohr un Neejohr. De ool "St. Niklaas" kann sodennig ok getrost "Neeklaas" nöömt warrn, de all de feinen Saken ut´e Frömde för dat nee Johr mitbröcht. Ok bi Asterix sien "Törn för nix" kann een dorvun laesen un ok al de ool Homer hett in sien "Odyssee" dorvun bericht. Vaele feine Saken sünd so hier bi uns an´e Küst hangen blaeven: De gode Veehweertschop, de gesunne Böökwetengrütt, de olen Hünengraever, de hilligen Runen, de mallen Wikingers un woll ok dat feine Platt ? !
PS: Aver, wokeen is nu disse Allerwelts -
Künstler JANOSCH ?
Dor is de Saak al wat lichter,
kiek di mal de Biographie an un mehr ünner: