Ing´lsch Spåken
Franzöösch kann ik nich, heff ik nich lehrt. Åver mit Ing´lsch weet ik gans goot klåår to kåmen, - - ing´lsch laesen un schrieven nich so goot, - - an´ besten ing´lsch snacken. Dat flutscht man so bi mi. Dor bün ik ok al mål fix üm löövt worrn.
Ik weer as Schriever bi´n Aukschonåter, bi Jan vun Appen in de Hamborger Fischhall. Wi seten dor mit fief Mann in´t Kontor, all liek hoog un all gliek fix, - - blots de Annern kregen mehr Gehalt as ik. Un de´n een Morgen keek Jan vun Appen üm de Eck un seggt: " ´keen vun Ju kann op best Ing´lsch ?" "Ik !" segg ik, un spring ok glieks op un smiet mien Posenstael hen. - - De Annern kiekt sik üm un lacht. "Du ?" seggt Jan vun Appen. "Nå, mienwaegen. Denn kumm man mål aeven ´rin ! Mååk de Döör mål to !"
Un denn kummt he dor mit vörtüüch: "Dor is wedder´n ing´lschen Fischdamper ünnerwaegens, is Klock acht al bi Cuxhåven vörbi kåmen, kummt mit´n vulle Lådung Hering ut See un will hier eenerwaegens löschen, un weet noch sülven nich recht wohen. De´n mööt wi hebben", seggt Jan vun Appen. "Wi un an´s keeneen. Wi mööt em glieks in de Mööt un mööt em klarken, wat he blots nich eerst - - nå Altonå geiht. He mutt hier nå uns her, nå Hamborg ! - - Nu nümmst du di gau´n lütten Sleppdamper", seggt he, "un jåågst de Elv dål, un paßt em op. Un wenn he denn kummt, glieks langssiet un op de Brügg. Un denn klarken un klarken un nochmål klarken, bet he tolets wieder nix seggt as: "Is good, is good - - I go to Hamborg un verkööp my Herings in your Aukschoon." "Allright !" segg ik. "Mååkt wi ! Wat is dat för´n Damper ?" "Is een ut Grimsby, "JENNY" heet he, G.Y. 755." "Goot", segg ik, "ik håål em !"
´n halve Stünn låter seet ik al op´n Slepper, seet vör in´ Staeven un keek al jümmer wiet vörut. Un snack noch so´n baeten mit mi sülm, all wat ik noch so wüß: "In our Klaß there are dree Finster - - My Oma has fief Höhner and one Håhn." Un all so´n Krååm. Do keem he ok al an, dor aeven Düwelsbrügg, mit´n bunten Schoßsteen un ´n rode Flagg: "JENNY" ut Grimsby, G.Y. 755.
Wi dreiht jå glieks üm un loopt´n Stück mit em in´e Wett, un scheert achter langssiet. Dor ståht twee Jantjes un kiekt uns al an. Ik hau noch mål aeven mit de Hand vör de Mütz, un swüng mi hoog un fleeg de Beiden recht vör de Fööt. Ståh åver ok in´ Juppdi wedder op de Been un fang mit mien Ing´lsch an: "Good day, my dear Sirs ! How do you do ? Wonaem is de Kåptein ?" Se saen ok glieks wat wedder, åver ik verstunn se nich - - se snacken bannig undüütlich. Nå lååt, dach ik, wat schaßt di lang mit jem afrieden, gåh man glieks nå vörn. Ik nå vörn un op de Brügg ´rop, dor ståht twee Mann; een Måtroos an´t Roder, un denn de Ool to´n Utkieken. Ik jå gliek op em dål un stell mi prall vör em hen: "Morning my Mister ! I am very glad to see you ! I hope, you have´n gode Reis hatt. And - - I wull you frågen, wat you will come to Hamborg ? To Fischmarket Hamborg ? And will löschen your Herings bi uns ? Bi Jan vun Appen ?"
De Keerl kickt mi blots jümmer an un knippt mit de Ogen. Ik denk: He besinnt sik woll noch eerst. Un denk ok gliek achteran: Nu man fix klarken ! Nu man op em: "My love Sir", segg ik, "wi get Dag för Dag the best prices för all wat kümmt. Un jümmer glieks cash down, - - wenn de Krååm verköfft is, giff´t plenty money. And - - jüßt nu sünd all de Herings bannig - - bannig - - wat heet düer man noch op Ing´lsch ? You understand mi doch ? - - Weeßt doch, wat ik meen ?"
He tucks mit de Schuller un süggt an sien Piep. Gottsverdammig denk ik, wo kummt dat denn ? Kannst du denn nich örnlich höörn ? Oder snack ik di woll to gau ? "WILL YOU - - COME TO - - FISCHMARKET - - HAMBORG ?" brüll ik em in de Ohr´n. He grient un nickköppt mål so aeven. "YES ?" Gott sei Dank, denk ik, he versteiht di, he is blots´n baeten doof. "WILL - - YOU - - BRINGEN - - YOUR HERINGS - - TO UNS ? - - TO JOHANN VUN APPEN ?" He lacht wedder so still vör sik hen un nümmt sien Piep ut´n Mund un speet nå de Siet un seggt: "Jae - - wenn du dat meenst, - - mi is´t allright." Jungedi, un ik smiet mi jå in´e Bost. "Oh, very fein !" segg ik, "and you schall sehn . ." - - Un denn schoot mi dat mitmål dör´n Kopp: Hett de Keerl aeven Plattdüütsch snackt ?
Ik wüß opmål nich wieder mit mien Ing´lsch, åver denn dach ik: Åch wat, fråågst em eenfach mål. - - He keek nu jümmer stief nå vörn un soog an sien Piep. Tolets fååt ik em mål aeven an´ Arm. "Mister ? Kann you ok german ? - - Deutsch ? - - Düütsch ?" "Jå", seggt he, "so´n baeten". "Plattdüütsch ?" segg ik. "Se sünd doch woll keen Düütschen ?" "Nae, dat nich", seggt he. "Ik bün ut Blanknees." "Ut Blanknees ?" segg ik. "Un denn Kåptein op´n Ing´lschmann ?" "Åch wat, Kåptein !" seggt he. "De Kåptein sitt in´t Kårtenhuus un vertehrt sien Plummpudding. - - Ik bün hier jå man blots de Loots". Un he schuult mi vun de Siet an un prökelt sik in de Ohr´n: "Minsch, wat hest du mi anbrüllt ! Mi brummt de Kopp as nix Godes".
"Un ik harr´n Angst, - - wüß jå gårnich wat los weer". Åver denn kloppt he mi op de Schuller un seggt: "Nu man nich so´n dummerhaftig Gesicht, my little boy ! Freu di man, wat dat all so fein klappt hett. Ik will di´t man segg´n: Ik bün goot bekannt mit Jan vun Appen, un ik heff al all´ns mit de´n Kåptein besnackt - - wi gåht nå Hamborg un löscht bi Ju. Dor is nix in de Weg. Bruukst de´n Kåptein gårnich eerst to frågen. Un mit dien Chef mååk ik dat ok in´e Reeg. Will em dat woll vertelln. Will em dat woll ut´nannerpuuln, wo fein du uns klarkt hest". Un dat mutt he denn jå ok dåhn hebb´n.
Annern Dag müß ik in´t Privåtkontor kåmen. Un Jan vun Appen geef mi sülven de Hand, un geef mi noch´n fein Ing´lschbook, so een to´n Lehrn, - - so dick. Un he sae noch to mi: "I have mi yesterday doch bannig freut. I thank you very well, mien Jung ! You are een vun mien besten peoples." Een vun mien besten Piepels ! Dat hett mi noch lange Johrn in´e Ohr´n klungen. Wenn ik dor an denk, - - dat keddelt mi noch.
Rudolf Kinau, 1887 bet 1975 - in Europlatt överdrågen vun Peter Kollund, Rosendåhl 2004
PS. As ik annerlets höört heff, will nu een ut Hamborg so´n Åårt "Computerplatt" oder "Linuxplatt" op´n Weg bring´n. De gode Mann seggt sülm, wat he keen Plattdüütschen is, un so denk ik mi, wat dat woll so´n Åårt "Plattdüütsch Spåken" warrt, jüßtso as Rudolf Kinau uns dat hier so nüüdlich mit sien "Ing´lsch Spåken" verklåårt hett. Un de NDR freut sik, wat he Hölp kriggt, wat uns Platt mehr un mehr spååkig warrt, mehrsdeels hoogdüütsche Spåken kriggt. De Hauptsååk bi de Medien is doch, wat de Quote stiggt, oder ?