Eenmål rundüm

Op de Elv un op de Stör is dat Wåter man jümmers in´e Gang. Ebb un Floot, dat löppt egåålweg. Hebbt keen Tiet de Tieden, dat Wåter deiht, as wenn dor een achter sitt. As Schipper oder Freetietkåptein muß tosehn, wat du mit´n Stroom löppst. Anners is dat duppelt swåår, un du bruukst ok´n Barg Spriet. De Stör, dat is noch´n Wåter, wonaem di to Huus föhl´n kannst. Wenn in Beidenfleth vun´ Steg aflegg´n deihst un de Ebb seilt di gans sinnig nå de Elv to, mååkt dat groten Spååß.

Uns´ Motorboot heet "Hool op". Op de Stör löppt dat meist vun alleen, bruukst nich vael in´t Roder griepen. An Wewelsfleth vörbi geiht dat denn nå de Elv to, un de is mehrstendeels al wat kappeliger. Wenn uns´ Boot de Elv wies wörr, leep de Diesel foorts wat gauer, as wenn he Bescheed wüß.

Jungedi, dat is´n Wåter ! An´ leefsten weerst foorts ´rinjumpt in´ Sommer, åver dat geiht nu al lang nich mehr. Dor is tovael Schiet bin. Fröher hebbt se dor ehr Koffiwåter ´ruthåålt, åver hüüt köönt de Fisch dor man kuum in jappen. Dat is in de lets Tiet åver al recht wat baeter worrn, seggt de Fachlüüd.

Åver de´n Spååß an´e Schipperee, de´n kannst so recht op´e wiede Elv belaeven. Bi goot Waeder weerst geern an Cuxhåven vörbi foorts nå Helgoland ´rövertöörnt, åver hüüt schull dat nå de Eider to gåhn. Op de free Elv weer dat recht so puustig, de Wind geer sik op. Af un to keem dor´n örnlichen Küsel op di dål. Åver de Wind keem vun achtern weer jå Schöönwaeder, un mit de Ebb weer dat an Brookdörp vörbi nå Brunsbüttel to dat reinste Vergnögen.

De Bootsmann Annå seet op´t Vördeck in´e Sünn. Scheer em gårnich, de påår Dümpels. De Kåptein seet an sien Fohrstand, de Sünn in´t Gnick. He sweet recht so, weer jå ok Sommertiet. Åver de´n Bootsmann kunn´t nich noog warrn mit de Hitten. Tööf man, dach de Kåptein, un trock gaumål dat Hoorn. De Bootsmann verfeer sik bannig, weer meist in´e Elv seilt. As he nå achtern keem, wies em de Kåptein al t´rügg. "Probealarm", sae he blots, un de Bootsmann snöter sik wat in´ "Båårt" un leeg al wedder in´e Sünn.

So keem dat Boot bi lütten op Brunsbüttel to, un dor heet dat eerstmål Föfteihn. De Lüüd op de Slüüs, dat weern di welk Slaumeyers. Wenn de Elv fix dümpeln daeh un de Freetietschippers so´n half Stünn vör de Slüüs ´rumdümpelt harrn, so wörrn se bi lüttens möör. Dat wüssen düsse Slüsenwarders, dor kannst op af. Dor harrn se woll ehr´n Spååß an. Du kunnst kåmen wennehr du wullt, de Slüüs weer jümmers dicht. Tominnst för´n half Stünn. Nåjå, lååt ehr man.

Un denn harrst de´n groten Kånåål to fåten, de´n Kaiser Wilhelm sien. De grote Slüüs weer nich wieder slimm, wenn de Bööd alleen weern. Åvers, wenn du mit´n groten Pott ´rin müß, so weer dat recht wat ååsiger. Ohaueha - - dor keemst di bannig lütt vör ! Dörvst ok jonich to neeg an de groten Schruven vun de Dampers kåmen. Wenn de Dinger in´e Gang kemen, denn heet dat wåhrschuun ! Op´n Kånåål kennst dat Wåter nich wedder. Dat weer in´ Vergliek mit de Elv, as in so´n Båådwann, speegelblank un bruukers ok keen Bang hebb´n, wat di dat Wåter ünner´n Moors wegleep. De groten Schaep föhr´n sinnig vörbi, åver du keemst sünst nargens so neeg an de groten Dampers ´ran as hier.

Wenn du nu okmål dien Droomschipp möten wullt, denn kiek mål bi dat Wåter- un Schippsamt in Kiel vörbi

http://www.pilotservices.de/takelure/kreuzfahrt.htm

muß di denn åver an dien eegen teihn Fingers aftell´n, wo dat wennehr wat to sehn gifft.

Sünst reet di op´n Kånåål nix ut´n Fohrstand, un nå´n påår Stünn´ harrst de Infohrt nå de Eider to fåten. Dat weer de Gieselau-Kånåål, un eerst bi Lexfähr, achter de eerste lütte Slüüs, dor weerst denn op´e ool Eider. Hier leep fröher de ganse Schippsverkehr langs, un al 1784 geef dat twüschen Rendsborg un Kiel de´n olen Eiderkånåål, bet 1895 de grote Kånåål fardig worr.

Nu weer de Eider heel still, se harr dat gårnich hild, dat Wåter röög sik man knapp. Keen Mudd weer to sehn, un de Pügg kunst meist griepen. Un denn weern dor Seerosen an´t Blöh´n, wunnerschöön ! Dat kunnst blots vun´t Boot ut bewunnern, weer´n gans anner Welt hier, Stråten geef dat hier meist nich. De Schietreihers keken nå de Wittfisch ut, de dor rein överkandidelt ´rümspring´n daehn. So´n Boot harrn se man kuum op´e Raeken. As de Sünn ünnergüng un sik keen Wind mehr rögen daeh, weer´t as in so´n lütt Paradies, wat blots vun´t Wåter ut so belaeven kunnst. Du muß åver gans sinnig schippern un ok mål nå båven kieken un em "dank di" segg´n.

De Eider slengel sik suutje dör de Wischen. Dor weern Büsch un Bööm an´t Över, wonaem du dien Boot eenfach so antüdern kunnst. Keeneen sae dor wat to. Oha, dach ik miteens, vör fiefhunnert Johr harrn dor an Backboord woll de Dithmarscher Buern luert un di as Holsteener mit Meßgåveln un grote Steens op´n Grund vun´e Eider jåågt ! Hüüt låten se di dör.

De lütten Slüsen weern moie. Du müß åver liekers oppaßen, dörvst di nich so fasttüdern in´e Slüüs, sünst kummst nich tiedig wedder los. Denn dat Wåter in´e Slüsen, muß waeten, geiht man jümmers op un dål. All de lütten Bootshåvens kunnst gårnich all anlopen, man an de Hohner Fähr keemst nich vörbi, åhn ´rintokieken. Dat gifft dor wat to aeten, segg ik ji, dat kriggst nargens sünstwo. Ik mag ok goot aeten un mål ok wat mehr, man wat tovael is, is tovael ! Wenn bi de Hohner Fähr anleggt harrst, denn weerst för binå dree Dååg satt. Åver ok in Påhlhuud oder Ståpelholm kannst fein an Land gåhn.

Bi Noordfeld harrst de lets Slüüs to fåten. Un dor achter weer dat denn as op´e Stör. De Schiet un dat griese Wåter keem´n di in´e Mööt. Un de Tide vun See her sae Bescheed, wokeen nu op´e Eider dat Segg´n harr. Achter Friech´stadt, wonaem wi bi de´n Håvenkåptein Annemårie noch´n tietlang anleggt harrn, worr dat Wåter jümmer grieser.

Morrns mit de Ebb güng dat denn an Tönn vörbi op dat grote Eider-Sparrwark to, un bi goot Waeder schippern wi ´rut nå de Noordsee mit Kurs op´e Meldörper Bucht. Wat en Wiede, dor dörf nu man keen Seenaevel opkåmen un jo keen Storm. Dat güng åver goot, un as wi an´ Friechs´koog vörbi weern, keem ok al bald de Elv in Sicht. De Bootsmann Annå håål deep Luft, as de groten Slüsen vun Brunsbüttel vör uns legen. - - Wi weern eenmål um Dithmarschen ´rümschippert !

Gottlieb Leckband, 1999 - in Europlatt överdrågen vun Peter Kollund, Rosendåhl 2002

Lüttje Helden

Lüttje Helden op grote Fohrt,
de Eene Kåptein, de Anner Jan Mååt.
Mit´n Strohhoot as Süüdwester
un en Kompaß in´e Hand
sünd se de Helden vun de Wåterkant.

torügg in de´n Maimaand

PS: In dat wiede Wattenmeer muß du åver över de Tieden goot Bescheed waeten,
ok op Plattdüütsch, kiek di mål um bi dat

Bundesamt för Schippfohrt un Hydrologie