Mien eerst Gedicht - - sülm druckt

Oha . . . ik mutt wahraftig över fievunsöventig Johr t´rügglopen in Gedanken, wenn ik vertelln schall vun mien allereerst Riemels. Nae, Riemels is ok nich dat rechde Woort, denn dat weer vael mehr as´n baeten Klingklang - - dat weer´n wunnerbor "Gedicht", sae de heel Familie. Un ik heff dat ok nich schraeven, nae, ik heff dat glieks frie ut´n Kopp opseggt. Ja, un mien eerst Gedicht harr man eenen eensigen Satz, ja, man een eensig Woort. Un dat heet "M o d e r !" un dat weer Plattdüütsch, denn wi snacken ja blots Platt bihuus. So is dat wahraftig un mien Laevdaag mien Moderspraak waen, un so heff ik mien allereerst "Gedicht" denn ok mit dat eensig Wunnerwoort "M o d e r" seggt un sung´n.

Nastens is denn een Woort na dat Anner hentokamen, un bald heff ik as Büxenjung snackt un snötert, as all mien Schoolkameraden op uns´ Eiland Föhr, merrn in de groot Noordsee. Dat weer noch´n lang Straemel an Johrn, bet uns de Paster friespröök vör´n Altar in´e groot steenern Kark. Moder bröch mi denn na de´n Bookducker in´e Wyk, wo ik denn veer stramme Johrn de Kunst vun Ooltmeister Gutenbarg lehrn müß. Dat lütt Inselblatt müß ik setten un drucken un utdraegen. Un bi düsse Arbeit heff ik denn dat ABC bipuult kraegen, un heel heemlich heff ik denn ok al mal´n lütt Geschicht oder gar´n Gedicht tohoopriemt, in Lettern sett un afdruckt un sülm ünner de Lüüd bröcht, Huus bi Huus. Op düsse Aart un Wies bün ik denn twintig Johr oolt worrn, eh´r dat ik wegkeem vun de Heimatinsel.

Blanknees um 1865

"Mein Gott" - - wat weer de Welt blots groot ! Ik seet to´n eersten Mal in´ Iesenbahnwaag, veerte Klaß, un keek man jümmer dörch de small´n Finsterruten na all dat, wat nu so an mien verwunnert Ogen vörbisuus. Mien eerst "Kondischoon" weer bi Kröger in Blanknees. Un dor stünn ik denn op de´n hogen "Süllbarg" un keek verwunnert dal op de´n breden Elvstroom un de groten Schaep, de dor vörbi kemen. Ik weer in´n "Hirschpark", un ik güng de Elvschossee ´rünner na Altona un Hamborg. Un dat Verwunnern wörr jümmer grötter. Un ik weer ja noch so jung un so vull vun Lengen na all dat Unbekannte. Doch gans binn´ in mi, dor keem dotiets al sowat as Heimweh hoog. Mien Gedanken weern jümmer ünnerwaegens na de lütt Inselheimat. Un do is denn wahraftig dat eerst lütt Gedicht in mi opklung´n, wat ik schraeven heff:

St. Laurenti vun binn´

Un nu Adjüß . . .

Un nu Adjüß, vael dusendmal,
mien Föhr, so lütt un luurig !
Ik kaam ja sachts mal wedder dal - -
doch´t Weggahn maakt mi truurig.

Mi röppt dat ´rut in Storm un Striet,
in Larm un Last un Sorgen.
Gott weet, wo wiet, wo schrecklich wiet
ik hüüt noch kaam un morgen ?

Villicht kaam´k nümmer wedder dal - -
ik warr so bang un truurig.
Adjüß, Adjüß, vael dusendmal,
mien Föhr, so lütt un luurig !

Heel wiet torügg aver klung doch liesen un week dat allereerst Gedicht: "M o d e r !" in mi na. Un wenn ik nu bald tachentig Johr oolt warrn schull - - - so´n weken un warmen Toon heff ik nienich wedder funn´, över all de Tiet hen.

Ferdinand Zacchi, 1905 - revideert vun Peter Kollund, Rosendahl 1997

torügg in de´n Micheelimaand

PS. besöök ok geernmal de smucke Insel Föhr mit de WDR vun Dagebüll ut, oder virtuell

www.foehr.de/