De "Swabstedter - Damm"
Wat de sonennte "Ossenweg" vun Noorn na Süüd in ole Tieden bedüüdt hett, dat mag woll hier in uns´ lütt Heimat op de´n "Swabstedter-Damm" todrapen, man de Ossen weern hier faken Papens !
De de Dörpsgeschicht vun Treia nich kennt, de mag woll maennigmal dacht hebbn, wonaem kümmt de Weg to dissen Naam. Bremsborger- oder Ostenfeller-Damm schien hier hüüt richdiger to waen, denn Swabstedt is wiet weg. Aver, wenn wi dat grote Rad mit´n Afloop vun de Tiet gans wiet t´rüggdreihn, dennso kriggt dat Woort Swabstedt en annern Toon. Anno 1624 is Swabstedt en Amt worrn un Treia wörr en Harde dorvun mit´n eegen Hardesvaagt. So geef sik denn ok, wat Swabstedt för Treia en grote Bedüüdung wunn. De Treianers mußen mit ehr Afgaven as Koorn, Holt, Heu un Veeh na Swabstedt hen. Konzesschoon´ un Urkunn´ mußen hier persöhnlich inhaalt warrn. De Amtsschriever keem vun Swabstedt na Treia in´ Westerkroog, um hier Stüern un Afgaven to haeven. De Holtvaagt nehm dissen Weg, um de Bööm in de groten Hölder uttowiesen. Aver ok hoge un hööchste Herrschaften, as de Bischop, de Hartog un sogar de König nehmen ehr´n Weg över Treia na Swabstedt.
De Bischop vun Sleswig harr ja överall, wo Hannel vun Water to Lann´ oder ümdreiht paßeer, sien Wachborgen. In Treia leeg de direkt Westen de Treen op de´n "Knüll". Aver so um 1263 geef dat denn Arger mit de Freesen, de ehr Harde ja bet an´e Treen güng, do worr de Borg platt maakt un de Bischop trock um na Swabstedt. In Swabstedt weer sien Hauptstaed, noch hüüt kann man Resten vun de´n groten Watergroov finn´. Un ok bi Mildstedt an de ole Treen geef dat de "Mildeborg". Dat is dorher nich verwunnerlich, wat een op Slott "Gottörp" bi Sleswig op de´n Infall keem, dör dat hoge Moor un de Heiderügg vör dat Ohrstedter-Holt een´ fasten Damm optoschütt´n un as fasten Weg uttobuun. Sien brede Anlaag un sien lieke Flucht laat´ uns hüüt noch ahn´, wat dit keen vun de gewöhnlichen Landstraten weer. He weer´n herrschaftlichen Weg un is heelwiß jümmer goot op´e Reeg hooln worrn. Dotiet worr denn woll ok de Scheed twüschen Gottörp un Noordfreesland langs dissen nee´n Damm fastsett. Ahn Fraag, he hett vör över dreehunnert Johrn de Treianers un de Lüüd ut de Umgaevung vael Sweet un Peerfleesch kost. Denn, wat so´n Stratenbuu dotiet bedüüdt hett, kann een sik blots vörstelln, wenn man bedenkt, wat dat hele Material mit de eenfachen Holtwagens langs Moor un Heid sleppt warrn müß. Över all de Herrlichkeit, wo Staatskarossen langs de´n Damm föhrn, wo lustige Jagdsellschopen sik in Holt un Heid tummeln daehn, sünd Möög un Last vergahn un vergaeten. De smucken Wagens kannst di aver hüüt noch op "Heesterbarg" bi Sleswig bekieken. Hüüt warrt de Damm as normale Landstraat bruukt un gellt as feine Radfohrweg, doch sünst is vun de ole Tiet nix blaeven, as de wunnerliche Naam "Swabstedter-Damm".
Wat later, 1855 maken denn de swaren Buuwagens, de Material för de nee Iesenbahnstreck "Ohrstedt-Holm-Klosterkroog" fohrten, de ole Treenbrügg stark buufallig. De denn um 20 Ruten (100m) mit de Treen na Westen, na de Kark to verleggt worr un 1858 as Bagenbrügg ut Steen buut un mit Balken un Braeder ut Eekenholt afdeckt worr. De Iesenbahn leep op´n opfüllten Bahndamm dör de Wischen un harr´n Brügg gans ut Eekenholt, de op Hööchde vun de´n Hoff "Jörtle" över de Treen na Holm to föhrte. Tetau sien Kroog in Holm, "De Trechter", weer bet 1869 Bahnhoff, denn fief Johr na de´n Krieg worr de Bahn hier al wedder afbuut un vun Jübek na Sleswig verleggt, wo ok noch hüüt de Regionalbahn "Kiel-Husum" langsföhrt. "De Trechter" worr so nöömt, wieldat dat Dack vun de´n Saal rund as´n Trechter utseeg.
Un dat grote Rad is mit de Tiet al recht wat wieder lopen !
Christian Thiesen, 1946 - revideert vun Peter Kollund, Rosendahl 1996
PS. Op de lütte Eer "Jörtle" bi Treia an´e Treen ( Trae Aa = Boom Au ) worr ik 1943 boorn.
Kiek ok geernmal bi dat Volksmuseum "Molfsee" bi Kiel vörbi, wo hüüt de Saken vun Heesterbarg to sehn sünd.
oder ünner http://www.schloss-gottorf.de/molfsee